Τα Χαλίτζια Τηλλυρίας παρασκευάζονται στην περιοχή Τηλλυρίας, μία ορεινή χερσόνησος στην Κύπρο, στο βορειοδυτικό μέρος του νησιού ανάμεσα στον Κόλπο Χρυσοχούς και τον Κόλπο του Μόρφου, αλλά και στην περιοχή Τσακκίστρα, μία κοινότητα της επαρχίας Λευκωσίας.
Τα Χαλίτζια Τηλλυρίας είναι ένα είδος μαλακού, λευκού τυριού, με τρύπες και υπόξινη γεύση που παράγεται από νωπό πρόβειο ή αιγινό γάλα ή μίγμα από αυτά! Το όνομά του μάλλον το πήρε από το γεγονός ότι η όψη του μοιάζει με χαλίκια.
Το χαλίτζι είναι ένα τυρί που μοιάζει στο χρώμα και στη γεύση με την ελληνική φέτα, αλλά η υφή του μοιάζει περισσότερο με χαλούμι γιατί προφανώς το γάλα χρειάζεται βράσιμο. Είναι ουσιαστικά κάτι μεταξύ φέτας και χαλουμιού, αλλά είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο. Η γεύση του είναι πιο ξινή απ’ ότι της φέτας. Δεν λιώνει στο στόμα όπως η φέτα, αλλά χρειάζεται να το μασήσει κάποιος όπως και το χαλούμι.
Για την παρασκευή των χαλιτζιών χρησιμοποιείτο το γάλα που παραλαμβανόταν μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες, όταν τα πρόβατα έβοσκαν τα υπολείμματα του θερισμού.
Παρασκεύαζαν το τυρόπηγμα όπως στο χαλούμι και το έσφιγγαν μέσα σε ταλάρκα. Κατόπιν, βγάζοντάς το από το ταλάριν, το έκοβαν σε φέτες πάχους δύο εκ. περίπου, αλάτιζαν τις φέτες και τις άφηναν σε λεκάνη να κρυώσουν. Την επόμενη μέρα τις τοποθετούσαν σε δοχείο με αλατισμένο τυρόγαλα, όπου τα χαλίτζια μπορούσαν να διατηρηθούν μέχρι ένα χρόνο.
Η αίτηση για την καταχώριση της ονομασίας «Χαλίτζια Τηλλυρίας ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης «ΠΓΕ» έγινε το 2023.
Τσέκαρε κι αυτά:
