Το Χαλούμι είναι το πιο γνωστό τυρί στην Κύπρο, το νησιωτικό κράτος της ανατολικής Μεσογείου, που είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό και έκταση νησί στη Μεσόγειο. Το νησί βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της ανατολική λεκάνης της Μεσογείου και απέχει 800 χιλιόμετρα από την ηπειρωτική Ελλάδα και περί τα 380 χιλιόμετρα από τη Ρόδο.
Το Χαλούμι είναι ένα ημίσκληρο τυρί που παρασκευάζεται μόνο στην Κύπρο από μείγμα αγελαδινού και αιγοπρόβειου γάλακτος ή εξ ολοκλήρου από αιγοπρόβειο γάλα και μπορεί να ψηθεί στη σχάρα ή στο τηγάνι.
Το χαλούμι παρασκευάζεται σε ειδικά μεγάλα μπρούντζινα δοχεία. Μετά την προσθήκη της πυτιάς το τυρόπηγμα αφαιρείται από τη φωτιά, στεγνώνει πολύ καλά και ακολούθως τυλίγεται σε ένα κομμάτι ρούχου και τοποθετείται κάτω από ένα βαρύ αντικείμενο για να αφαιρεθεί όσος ορός γάλακτος έχει απομείνει.
Ακολούθως το τυρί κόβεται σε κομμάτια και βυθίζεται ξανά σε ζεστό ορό γάλακτος μέχρι να αναδυθεί στην επιφάνεια. Τα κομμάτια στη συνέχεια τοποθετούνται σε αλάτι και δυόσμο, διπλώνονται στα δύο. Όταν κρυώσουν πολύ καλά ξανατοποθετούνται μέσα σε ζεστό ορό γάλακτος.
Έχει άσπρο χρώμα και σημαντικό χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν λιώνει στην υψηλή θερμοκρασία που αναπτύσσεται κατά το ψήσιμό του.
Στην Κύπρο ήταν ήδη γνωστό πριν από την κατάκτηση της νήσου από τους Τούρκους το 1571. Ο Δόγης Λεονάρντο Ντονά ο οποίος έζησε στην Κύπρο αναφέρεται στο χαλλούμι σε χειρόγραφο έγγραφο του 1556.
Όσον αφορά στην ετυμολογία της λέξης υπάρχουν δύο εκδοχές πως είτε παράγεται από την αρχαία ελληνική λέξη άλμη είτε πως προέρχεται από τα αρχαία αιγυπτιακά μέσω του κοπτικού ialom.
Διατροφικά, το χαλούμι είναι εξαιρετική πηγή ασβεστίου, παρέχοντας το 70% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης για ενήλικες σε μία μερίδα. Το χαλούμι περιέχει επίσης ψευδάργυρο, σελήνιο, μαγνήσιο, βιταμίνη Α και πολλές από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Το Χαλλούμι είναι προϊον με Προστασία Ονομασία Προέλευσης από το 2021.
Τσέκαρε κι αυτά:
