Η Γραβιέρα Αγράφων παράγεται στην ιστορική αυτή περιοχή των Αγράφων, που στην ουσία είναι οροσειρά της κεντρικής Ελλάδος και η νότια απόληξη της Πίνδου. Καταλαμβάνουν όλο το βόρειο τμήμα του νομού Ευρυτανίας και τα Άγραφα έχουν 7 κορυφές με υψόμετρο άνω των 2.000 μέτρων. Τα βουνά των Αγράφων είναι δασωμένα και σε μεγάλο υψόμετρο κυριαρχεί το έλατο.
Ξεκίνησε τη διαδρομή της ως «τυρός Αγράφων», στο τέλος του 19ου αιώνα (19ος αιώνας), χάρη στις προσπάθειες του Ραϊνόλδου Δημητριάδη, ενός οραματιστή, ελληνογερμανού γεωπόνου, σπουδασμένου στη Γαλλία, που θέλησε να αναπαράξει στα βουνά της Κεντρικής Ελλάδας, την ελβετική Gruyère.
Βέβαια, οι διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες αλλά και το πρόβειο γάλα που χρησιμοποίησε, τον οδήγησαν σε ένα διαφορετικό προϊόν, που έμελλε να γίνει το δημοφιλέστερο σκληρό τυρί στην Ελλάδα.
Το γάλα για την πρασκευή της προέρχεται από φυλές προβάτων και αιγών παραδοσιακά εκτρεφόμενων και προσαρμοσμένων την περιοχή των Αγράφων, η διατροφή των οποίων βασίζεται στην πλούσια χλωρίδα της περιοχής.
Έχει λευκοκίτρινο χρώμα, ενώ η γεύση του είναι μεστή, γλυκιά αλλά και ελαφρά όξινη. Έχει συμπαγή ελαστική μάζα, διάσπαρτες στρογγυλές οπές και μερικές φορές ρωγμές. Μορφοποιείται σε κυλινδρικά κεφάλια με επιδερμίδα σκληρή, ξηρή, η οποία καλύπτεται από μικροβιακή ανάπτυξη που συμβάλει στην ωρίμανση.
Ενώ θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα ελληνικά τυριά, η Γραβιέρα Αγράφων έχει περιορισμένη παραγωγή και εξαντλείται γρήγορα.
Η Γραβιέρα Αγράφων είναι Προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) από το 1996.
Τσέκαρε κι αυτά:
