Η Μεγάλη Δευτέρα σηματοδοτεί την αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας, μιας περιόδου κατάνυξης, εσωτερικής αναζήτησης και πνευματικής προετοιμασίας για τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης. Δεν είναι απλώς η «πρώτη μέρα» πριν το Πάσχα· φέρει μαζί της έντονα θεολογικά και συμβολικά μηνύματα που αξίζει να τα ξαναθυμηθούμε.
Η ημέρα είναι αφιερωμένη σε δύο ισχυρά πρόσωπα-σύμβολα: τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο και την παραβολή της άκαρπης συκιάς. Ο Ιωσήφ, αγαπημένος γιος του Ιακώβ, προδόθηκε από τα αδέρφια του και πουλήθηκε στους Αιγυπτίους. Παρά την ταπείνωση και τις αδικίες που υπέστη, κατάφερε να υψωθεί και να γίνει ευεργέτης πολλών. Ο συμβολισμός είναι ξεκάθαρος: ο Ιωσήφ προεικονίζει τον ίδιο τον Χριστό, που προδόθηκε αλλά τελικά θριάμβευσε με την Ανάσταση.
Η άκαρπη συκιά, από την άλλη, είναι μια παραβολή που μας καλεί να προβληματιστούμε. Δεν είναι απλά μια ιστορία για ένα άκαρπο δέντρο. Είναι μια προτροπή να “καρποφορήσουμε” πνευματικά και ηθικά. Η Μεγάλη Δευτέρα μάς βάζει μπροστά σε έναν καθρέφτη: ζούμε με ουσία ή απλά υπάρχουμε;
Αυτή την ημέρα, στις εκκλησίες διαβάζεται το Ευαγγέλιο με έμφαση στον πνευματικό αγώνα, τη μετάνοια και την προετοιμασία της ψυχής. Οι πιστοί αρχίζουν να νηστεύουν πιο αυστηρά, πολλοί απέχουν ακόμα και από το λάδι, προσπαθώντας να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το πνεύμα των ημερών.
Η Μεγάλη Δευτέρα είναι, τελικά, μια ευκαιρία να ξεκινήσει ο καθένας μας μια προσωπική “ανάσταση”. Όχι απότομα, αλλά με βήματα απλά: συγχώρεση, ταπεινότητα και αγάπη. Αυτά είναι τα πραγματικά “καρποφόρα” έργα.