Το γλυκό Βανίλια Υποβρύχιο φτιάχτηκε για πρώτη φορά στην Πόλη από ζαχαροπλάστες που έρχονταν από τη Χίο, στην περιοχή του Γαλατά.
Η παράδοση λέει ότι το αρωματικό αυτό γλυκό το εμπνεύστηκε στην Κωνσταντινούπολη ένας Χιώτης ζαχαροπλάστης. Την έλεγαν «άσπρο γλυκό» και έγινε το αγαπημένο κέρασμα στα αρχοντικά σπίτια της Πόλης. Λευκό και αρωματικό γλυκό λένε ότι ήταν το παραδοσιακό κέρασμα στους επισκέπτες του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης (Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης).
Όταν οι Χιώτες πρόσφυγες πια, επέστρεψαν στο νησί τους, πρόσθεσαν άρωμα μαστίχας. Το παλιό όνομα του γλυκού βανίλια ήταν «ζαχαροκάντιο ζυμωτή».
Η βανίλια πήρε το την ονομασία «υποβρύχιο» επειδή σερβίρεται βυθισμένο σε γυάλινο ποτήρι με κρύο νερό. Η βανίλια είναι ένα απλό γλυκό: βασίζεται σε σιρόπι ζάχαρης, όπου προστίθεται ένα άρωμα και λίγο λεμόνι. Το βρίσκουμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας, με πρωταγωνιστή φυσικά τη Χίο, εξαιτίας της μεγάλης παραγωγής του νησιού σε μαστίχα.
Παραδοσιακά γινόταν ένα σιρόπι που απλωνόταν σε μαρμάρινο πάγκο μέχρι να ασπρίσει. Τα τελευταία χρόνια δεν χρησιμοποιείται αυτή η μέθοδος, αλλά τα υλικά παραμένουν τα ίδια και μάλιστα οι Έλληνες παραγωγοί στέλνουν τη βανίλια υποβρύχιο και στο εξωτερικό.
Η βανίλια υποβρύχιο κατέχει περίοπτη θέση ανάμεσα στα ελληνικά παραδοσιακά γλυκά. Αποκτά δε, ακόμη μεγαλύτερη αξία ως βίωμα, καθώς εν πολλοίς παραμένει ταυτισμένη με το σπίτι του παππού και της γιαγιάς, με το ευωδιαστό τρατάρισμα στους επισκέπτες – στους μεγαλύτερους μαζί με ελληνικό καφέ- αλλά και με τα καφενεία των μικρών νησιών.
Τσέκαρε κι αυτά:
